Jedną z najciekawszych kamienic na ulicy Czystej w Sosnowcu, jest ta pod numerem 9, położona na rogu Krzywej. Zapraszam do podróży w czasie, w której przybliżę historię budynku od 1910 roku, kiedy powstał, aż do wybuchu II wojny światowej.
W kamienicy tej znajdowała się m.in. siedziba Sosnowieckiego Towarzystwa Cyklistów, nazywanego też Sieleckim Towarzystwem Cyklistów, które powstało w 1911 roku przy zakładach włókienniczych Schoena, i które prężnie działało, ale tylko do wybuchu I wojny światowej.
Z innych organizacji warto przytoczyć Koło Polskiej Macierzy Szkolnej (pod trójką przed I wojną światową, tu w międzywojniu), Związek Florjański, Towarzystwo Krajoznawcze, Stowarzyszenie Techników Zagłębia Dąbrowskiego oraz Żydowskie Towarzystwo Gimnastyczno-Sportowe „Makabi” z sekcjami: lekkoatletyczną, łyżwiarską, narciarską i turystyczną.
Podczas I wojny światowej przyjmowała tu dr Ludwika Meszorer, ginekolog z Warszawy. Adwokaci spod dziewiątki to Salomon (Stefan) Tajtelbaum i Kazimierz Fajner.
Henryk Fajner natomiast pracował tu jako agent ubezpieczeniowy. W ogóle ubezpieczenia miały tu powodzenie. Znajdowały się tu Warszawskie Towarzystwo Ubezpieczeniowe „Patrja” i Warszawskie Towarzystwo Ubezpieczeń „Piast”, prowadzone przez Salomona Lejzerowicza, późniejszego radnego i prezesa Rady Gminy Żydowskiej. „Piast” tak reklamował się w miejscowych gazetach: Jeneralna reprezentacja w Sosnowcu. Przyjmuje ubezpieczenia od ognia, strat ubocznych z pożaru wynikłych, transportów wszelkiego rodzaju, od kradzieży z włamaniem i rabunku, ubezpieczenia koni oraz od uszkodzeń szyb i luster. Ubezpieczał też od kradzieży z włamaniem do samochodów w ruchu i postoju, czyli tzw. autocasco.
Pod tym adresem kwitł również handel. B. Rosman i L. Rzędowski prowadzili Dom handlowo-spedycyjny „Union”, miesciły się tu także Dom handlowy „Hurt” i Towarzystwo handlowo-komisowe „Hermes”, które trudniło się handlem węglem, a Abram Goldsztajn sprzedawał kartofle i inne jarzyny. Goldsztajn należał do rodziny Paula Goldwina, skrzypka i dyrygenta światowej sławy rodem z Sosnowca, o którym pisał już Tomasz Kostro. W tym samym budynku znajdował się również Fabryczny skład papieru „Pniowiec”, A. Kowalski naprawiał buty a F. Zarzycki pracował w charakterze cieśli.
W 1928 roku na I piętrze ulokowało się biuro przedsięwzięcia pod nazwą „Wystawa Ruchoma Prób i Wzorów Przemysłu Krajowego”, która odbyła się w Sosnowcu, w pofabrycznych halach Schoenów na ulicy 1 Maja.
Na koniec warto jeszcze nadmienić, że w kamienicy zamieszkiwał wraz z rodziną znany w mieście fotograf, Stanisław Altman, który prowadził swój zakład w Będzinie, a gwoli przypomnienia, jego brat Bronisław w Sosnowcu. Obaj pod szyldem Braci Altman, rzecz jasna.
Anna Urgacz-Szczęsna
Sosnowiczanka, z wykształcenia socjolog, pomysłodawczyni Klubu Zagłębiowskiego, w którym łączy swoje pasje: Sosnowiec, region, historię, kulturę, sztukę, fotografię, genealogię
Klub Zagłębiowski 